Εικαστικές Τέχνες ως Θεραπευτικό Μέσο

Τα καθημερινά έργα είναι ουσιώδη για τη ζωή του ατόμου. Μεταξύ άλλων, βρίσκονται και τα εικαστικά, τα οποία αποτελούν από τις πιο ευχάριστες δραστηριότητες των παιδιών, όταν αυτά δημιουργούν ελεύθερα και αβίαστα. Τα εικαστικά έργα τους χαρίζουν την εμπειρία της δημιουργικότητας και της πολιτισμικής έκφρασης, καθώς και τη σύνδεση με τους άλλους. Μέσω της τέχνης, τα παιδιά μαθαίνουν να σκέπτονται και να κάνουν τις εικόνες πραγματικότητα, ακόμα και αν το τελικό αποτέλεσμα δεν αντιπροσωπεύει τίποτα από τον πραγματικό κόσμο.

Το σχέδιο των παιδιών είναι μια δραστηριότητα με πολλές γνωστικές συνιστώσες, που περνά από μια σειρά ορισμένων σταδίων. Τα παιδιά στην αρχή μουτζουρώνουν, χωρίς να φτιάχνουν εικόνες, διότι αυτό που έχει σημασία, δεν είναι η εμφάνιση του εικαστικού προϊόντος, αλλά η κίνηση των χεριών και τα ίχνη που αυτή αφήνει.

Περίπου στην ηλικία των τριών κάνουν ένα τεράστιο βήμα και αρχίζουν να κατανοούν πως οι γραμμές μπορούν να αναπαριστούν κάτι. Το παιδί, πλέον, σχεδιάζει ολοκληρωμένους κύκλους ή ελλείψεις, δίνοντας μια ερμηνεία σε αυτά. Όσο αποκτούν εμπειρία, υιοθετούν στερεοτυπικούς τρόπους αναπαράστασης των αντικειμένων. Για παράδειγμα, το σπίτι είναι τετράγωνο και ο ήλιος είναι στρογγυλός.

Το σχέδιο και η ζωγραφική γίνεται βασικό μέσο επικοινωνίας από την ηλικία των 4-5 ετών. Αυτό συμβαίνει, διότι το παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί οπτικά σύμβολα με χαμηλό βαθμό αφαιρετικότητας. Έτσι, συνδυάζοντας αναπαραστάσεις ανθρώπων και αντικειμένων, φτιάχνουν ιστορίες ή αποτυπώνουν τις προσωπικές τους εμπειρίες.

Τέλος, μεταξύ των ηλικιών 7-11, προσπαθούν να αποτυπώσουν όλο και πιο ρεαλιστικά σχέδια, ενώ, παράλληλα, γίνονται πιο επιδέξια στη σύνθεση και τις τεχνικές του σχεδίου.

Η τέχνη ενθαρρύνει την ανακάλυψη, την εξερεύνηση, τον πειραματισμό και την εφεύρεση. Η θεραπευτική χρήση καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων μπορεί να καλλιεργήσει την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, η θεραπευτική χρήση της εικαστικής τέχνης ενισχύει τομείς, όπως:

Αισθητικοκινητική ανάπτυξη

Η τέχνη περιλαμβάνει σωματική και χειρονακτική εργασία. Τα παιδιά, ζωγραφίζοντας, χρησιμοποιούν ολόκληρα τα χέρια και το θώρακά τους, εξασκώντας τα δάκτυλα, τις αρθρώσεις, τις παλάμες, την λεπτή κινητικότητα, τον οπτικοκινητικό τους συντονισμό, αλλά και τη στάση του σώματός τους. Παράλληλα, αναπτύσσεται η αισθητηριακή επεξεργασία, όπως η απτική και οπτική, αλλά και η αντιληπτική επεξεργασία, όπως η κιναισθησία, η διάκριση του δεξιά-αριστερά, το οπτικό κλείσιμο και η αντίθεση μορφής-φόντου.

Κοινωνική ανάπτυξη

Η τέχνη βοηθάει τα παιδιά να μάθουν τον εαυτό τους και τους άλλους. Ενισχύουν την μοναδικότητά τους, μαθαίνουν τι τους αρέσει, τι μπορούν να κάνουν και τι όχι. Δίνονται ευκαιρίες για συνεργασία με άλλους, όπου, συχνά, οι περίοδοι δραστηριότητας εναλλάσσονται με περιόδους αναμονής και, ως εκ τούτου, εξασκείται η υπομονή.

Συναισθηματική ανάπτυξη

Τα περισσότερα παιδιά αισθάνονται χαρά, ευχαρίστηση και περηφάνια για τα δημιουργήματά τους. Τους δίνεται η ευκαιρία να νιώσουν την δεξιοτεχνία, την παραγωγικότητα και να εκφραστούν χωρίς λόγια. Τα έργα τους μπορεί να δηλώνουν την αρέσκεια ή δυσαρέσκεια προς μια κατάσταση, ενώ, ταυτόχρονα, αναπτύσσουν την ατομική τους ταυτότητα.

Γνωστική ανάπτυξη

Η τέχνη καθρεπτίζει ό,τι ξέρει το παιδί για τον κόσμο. Απαιτεί συγκέντρωση, ενασχόληση με το έργο και παρακολούθηση της εξέλιξής του μέχρι την ολοκλήρωση. Τα κυριότερα οφέλη της τέχνης είναι πνευματικά. Τα παιδιά μαθαίνουν καλλιτεχνικά στοιχεία, όπως χρώμα, σχήμα, μέγεθος, γραμμή, υφή, χωρικές έννοιες που απεικονίζονται στο έργο τέχνης, ενισχύοντας την σχολική τους ετοιμότητα.

Συμπερασματικά, είναι φανερό πως η ενασχόληση των παιδιών με την τέχνη, από τα πρώτα χρόνια ζωής, έχει πολυδιάστατα οφέλη στην μετέπειτα πορεία τους. Είναι, λοιπόν, αναγκαίο να δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε να είναι σε θέση να εκφράζουν και να δημιουργούν καθημερινά μικρά έργα τέχνης, με μεγάλη αξία.

Ενημερωθείτε σήμερα!

Όσο πιο νωρίς ανιχνευθεί µια δυσκολία τόσο πιο εύκολη και αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπισή της.

Συμπληρώστε το ιστορικό.

Κλείστε ραντεβού

Share

Συντάκτης

Θανος Πεϊος

Εργοθεραπευτής

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Τούφας Κωνσταντίνος Κεντρο Ειδικών Θεραπειών
Newsletter

Εγγραφείτε στο newsletter και θα σας ενημερώνουμε με τα τελευταία νέα και τις ειδικές προσφορές μας.

Με την εγγραφή κερδίζετε δώρο τα e-book
“Τα όρια στα παιδιά είναι αναγκαία!”

20 + 1 Σημεία Εγρήγορσης!”

“Ο ύπνος των παιδιών”

“Εκπαίδευση Τουαλέτας”